Zbrodnia w Markowej
Dzisiaj mija dokładnie 80 lat od popełnienia przez niemców rzezi na rodzinie Ulmów we wsi Markowa. Powód był bardzo prosty - rodzina od około 1942 roku pomagała żydom co w końcu wyszło na jaw.
Ośmioro z nich przyjęli pod swój dach, kolejnym kilku pomogli zbudować w lesie coś w rodzaju szałasu, następnie zaopatrywali ich w produkty podstawowe do przeżycia. Ci drudzy nie mieli szczęścia, zostali wykryci i zamordowani, natomiast pierwsza rodzina nadal ukrywała się na gospodarstwie Ulmów. Nie byli to jedyni żydzi ukrywający się w Markowej, wiele rodzin znalazło schronienie w okolicznych lasach i budynkach gospodarczych (zdarzały się przypadki ukrywania się w nich bez wiedzy właścicieli).
Niemcy doskonale wiedzieli o tym że w Markowej żyło przed wojną mnóstwo żydów, dlatego regularnie organizowano na nich obławy, w tym jedną z największych pod koniec 1942 roku. Mimo to Ulmowie nadal chronili przygarniętą przez siebie rodzinę aż do feralnego marca 1944 kiedy to całe przedsięwzięcie wydało się, prawdopodobnie przez donos jednego z posterunkowych z Łańcuta. 24 marca do Markowej przybył pluton egzekucyjny składający się z 4 niemców (w tym folksdojcze) i kilku polaków tzw. granatowych policjantów, funkcjonariuszy podporządkowanych okupantowi. Jako pierwsi zostali rozstrzelani ukrywani żydzi, następnie rodzinę Ulmów wyprowadzono przed dom.
Głowę rodziny, Józefa, zastrzelono wraz z małżonką Wiktorią na oczach reszty dzieci. Warto dodać że była ona w zaawansowanej ciąży. W niektórych źródłach można wyczytać, że podczas ekshumacji główka nienarodzonego dziecka wystawała z jej dróg rodnych.
Następnie podjęto decyzję o zamordowaniu dzieci a trochę ich Ulmowie mieli. Pierwotny plan tego nie zakładał, jednak zrobiono to aby "pozbyć się kłopotu". Zabito kolejno Stasię (8 lat), Basię (6 lat), Władzia (5 lat), Franciszka (4 lata), Antosia (3 lata) i Marię (2 lata). Po wszystkim oprawcy przystąpili do plądrowania okolicy i potężnego picia.
Kilka dni po zbrodni Ulmowie zostali ekshumowani przez sąsiadów, i pochowani w należyty sposób (co było surowo przez niemców zakazane). Wszystkie ofiary doczekały się właściwego pochówku dopiero po zakończeniu wojny. Obecnie w Markowej (około 25 km na wschód od Rzeszowa) znajduje się muzeum poświęcone tym wydarzeniom. Dzięki pomocy Polaków wojnę przeżyło około 20 żydów z Markowej i okolic.
Kiedyś to było, teraz już nie jest.
Dichlorodifenylotrichloroetan (łac. Clofenotanum; DDT, Azotox) – organiczny związek chemiczny z grupy chlorowanych węglowodorów.
Stosowany jako środek owadobójczy.
Początkowo związek uważano za nieszkodliwy dla ssaków i ptaków. Rozgłos i uznanie DDT zdobył podczas II wojny światowej, kiedy był używany przez aliantów jako środek zwalczający wszy i pchły, co chroniło przed przenoszonym przez nie tyfusem plamistym (prawie go eliminując). Dzięki DDT udało się wytępić malarię z Europy i Ameryki Płn., oraz znacznie zredukować jej występowanie w Afryce i Ameryce Płd.
Masowe stosowanie DDT spowodowało między innymi istotny spadek liczebności (lokalnie nawet wymarcie) północnoamerykańskich sokołów wędrownych i w konsekwencji znaczne zmniejszenie różnorodności genetycznej tamtejszych populacji. Jako pierwsze zakaz stosowania DDT wprowadziły Norwegia i Szwecja w 1970, Stany Zjednoczone po długich sporach poszły w ich ślady w lecie 1972. W Polsce zakaz wszedł w życie 1976.
Stosowany jako środek owadobójczy.
Początkowo związek uważano za nieszkodliwy dla ssaków i ptaków. Rozgłos i uznanie DDT zdobył podczas II wojny światowej, kiedy był używany przez aliantów jako środek zwalczający wszy i pchły, co chroniło przed przenoszonym przez nie tyfusem plamistym (prawie go eliminując). Dzięki DDT udało się wytępić malarię z Europy i Ameryki Płn., oraz znacznie zredukować jej występowanie w Afryce i Ameryce Płd.
Masowe stosowanie DDT spowodowało między innymi istotny spadek liczebności (lokalnie nawet wymarcie) północnoamerykańskich sokołów wędrownych i w konsekwencji znaczne zmniejszenie różnorodności genetycznej tamtejszych populacji. Jako pierwsze zakaz stosowania DDT wprowadziły Norwegia i Szwecja w 1970, Stany Zjednoczone po długich sporach poszły w ich ślady w lecie 1972. W Polsce zakaz wszedł w życie 1976.
W Afryce DDT jest dalej stosowany, ale azbest w sumie też.
