Polska myśl zbrojeniowa cz. 1
1
6
4
2
1
6
4
2
Z powodu rosnącego zainteresowania na dzidce bronią postanowiłem zaprezentować szanownemu gronu kika ciekawych jednostek, które stanowią w 100% przejaw polskiej myśli technicznej. Na pierwszy ogień idzie rewolwer Gward, o którym część z was mogła nawet nie słyszeć, a jest to w sumie jedyny w całości polski rewolwer produkowany seryjnie (nie licząc gazówek i NG 30 w międzywojniu, który był produkowany w II RP, ale to była licencyjna wersja rewolweru Nagant wz. 1895).
Projekt ten sięga jeszcze czasów sprzed zmian ustrojowych, gdy planowano rozbudowę pionu specjalnego ZOMO (Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej), co wiązało się z koniecznością pozyskania większej liczby sztuk broni na jego potrzeby, a że na wyposażeniu powszechnie wówczas używano rewolwerów to stwierdzono, że zaczniemy produkować swoje rewolwery celem oszczędności oraz ewentualnie zysków – gdyby udało się eksportować taki produkt. Plany te zmarły śmiercią naturalną wraz z upadkiem PRL, jednakże przekształcenie Milicji w Policję wiązało się z koniecznością podjęcia działań zmierzających do jej przezbrojenia oraz do zmiany jej wizerunku. Jednym z elementów zmiany wizerunku tej formacji miała być jej „demilitaryzacja” poprzez zastąpienie pistoletów samopowtarzalnych rewolwerami. Widocznie ktoś naoglądał się amerykańskiego kina. Analizy Biura Gospodarki Technicznej i Zaopatrzenia Materiałowego Komendy Głównej Policji wskazywały na konieczność pozyskania około 30 000 rewolwerów. Amunicja - .38 Special była już produkowana w Zakładach Metalowych „Mesko” w Skarżysku-Kamiennej (tu na zdjęciu amunicja woreczkowa z MESKO – akurat nie mam na stanie .38ki, źródło: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=554099074609145&id=167823313236725&set=a.170716572947399&locale=pl_PL)
Zaszczyt opracowania pierwszego polskiego rewolweru przypadł Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie oraz Kombinatowi Maszyn Włókienniczych Wifama w Łodzi. Prace prowadzone były przez: płk dr inż. Mariana Czeladzkiego, płk. doc. dr inż. Henryka Głowickiego, płk mgr inż. Witolda Koperskiego, ppłk gr inż. Stanisława Ciepelskiego (WAT), mgr inż. Ryszarda Chełmickiego, mgr. inż. Tomasza Podgórskiego, mgr inż. Jana Dudka (Wifama) oraz insp. Jana Pawłowskiego i podinsp. Andrzeja Góralskiego (Policja). W ramach prac wybrano modele o długości lufy 2,5 cala (krótka) oraz 4 cala (długa). Poniżej wariant z lufą długą – według mojej wiedzy rzadziej spotykany (źródło: https://myvimu.com/exhibit/54725421-rewolwer-gward-wersja-z-lufa-dluga). Posiadam osobiście krótkolufowego i nie widziałem nigdzie ogłoszenia sprzedaży wersji z długą lufą. Jeżeli ktoś ma na sprzedaż to może się odezwać – dogadamy się.
Gward posiada sześciokomorowy bęben i jest wyposażony w mechanizm spustowy podwójnego działania oraz posiada dwa bezpieczniki wewnętrzne, które zabezpieczają przed przypadkowym strzałem w czasie noszenia oraz np. w przypadku upadku załadowanego rewolweru. Co do mechanizmu spustowego – to mogę powiedzieć, że spust jest i tyle dobrego. Strzela się z niego dość nieprzyjemnie. Testy prototypów wykazały żywotność przekraczającą zaplanowane 6000 strzałów i w 1994 r. rozpoczęto seryjną produkcję Gwarda. Rewolwer okazał się całkiem porządny – nieawaryjny, pomijając wspomniany powyżej spust, co też jest kwestią dyskusyjną – kwestia przyzwyczajenia i preferencji. Niemniej jednak czas przeznaczony na projektowanie i dopinanie projektu pozwolił na jego przemyślenie i okazało się, że pomyśl ten był nietrafiony – na świecie wycofywano się z wyposażania służb mundurowych w rewolwery na rzecz pistoletów samopowtarzalnych, w które z resztą ostatecznie doposażono Policję w Polsce. Ponadto zmiany gospodarcze i polityczne po zmianie ustroju spowodowały, że dostępne były w dużych ilościach tanie produkty zagraniczne, a więc produkcja od podstaw rewolweru w Polsce nie miała ekonomicznie racji bytu.
Produkcję zakończono w 1997 r., a wycofanie się Policji z zamówienia na 30 000 sztuk tej broni spowodowało upadek Wifamy. Syndyk Wifamy w 2007 r. sprzedał 100 nowych Gwardów na rynek amerykański i słyszałem o jednym Gwardzie z długą lufą, który został odkupiony od kolekcjonera ze stanów i wrócił do Polski. W Policji Gwardy znalazły się na wyposażeniu funkcjonariuszy Komisariatu Policji Metra Warszawskiego, gdzie były używane do 2005 r. i ładowano je amunicją z pociskiem woreczkowym, czyli amunicją niezabijającą. Formalnie Gward pozostaje dalej na wyposażeniu Policji, chociaż w praktyce jest nieużywany jako broń boczna, a przynajmniej nie słyszałem o tym żeby był i literatura przedmiotu na ten temat milczy. Poniżej decyzja KGP z 2022 r. w świetle, której Gward jest dalej na wyposażeniu Policji (paragraf 2 punkt 5 - Wifama k. 38 Special to właśnie Gward)
W Wifamie w zespół ze strzelcami sportowymi – Stanisławem Dąbkowskim i Stanisławem Zapołowskim, a właściwie to z ich inicjatywy, podjęto próbę produkcji rewolweru sportowego z 6 calową lufą, określanego jako Stan – od imion obu ww. sportowców, pomysłodawców projektu. W kwietniu 1996 r. ukończono dwa egzemplarze Stana. Łącznie wyprodukowano kilkanaście sztuk tego rewolweru. Dla zainteresowanych dokładniejszą historią Gwarda polecam L., Erenfeicht, Z. Gwóźdź, Nie tylko VIS. Polskie pistolety i Rewolwery, Bellona, Warszawa 2019, s. 465-479.
