Dzidki, nie wiem, czy słyszeliście o dosyć niedawnym wynalazku, który został stosunkowo mało nagłośniony jako istotne, rodzime osiągnięcie. Mowa tutaj oczywiście o sztucznej kości FlexiOss będącej biomateriałem, który swoją budową zbliżony jest do naturalnej struktury kostnej człowieka. Służy ona do uzupełniania ubytków kostnych, dlatego też znajduje zastosowanie w ortopedii, stomatologii, a nawet... chirurgii.
Co ciekawe, FlexiOss umożliwia zastąpienie brakującego fragmentu ludzkiej kości po wypełnieniu ubytku biomateriałem. Po upływie czasu zaczyna się z nią integrować, kiedy tkanka kostna zaczyna się regenerować - w ten sposób staje się częścią kości. Ciekawym jest również fakt, że wypełnienie ubytku biomateriałem FlexiOss po pewnym czasie nie tylko powoduje, że łączy się ona z komórkami tkanki kostnej, ale także wytwarzają się naczynia krwionośne przechodzące przez sztuczną kość. Ma ona gąbczastą budowę, co ułatwia przepływ krwi, tworzenie się tkanki kostnej w wolnych przestrzeniach, dzięki czemu kość szybciej ulega regeneracji zrastając się z FlexiOssem, gdyż ma ona właściwości hemostatyczne, czyli powoduje wchłananie się krwi i zapobiega powstawaniu skrzepów. Do tego plastyczność biomateriału przypomina modelinę, dlatego też można łatwo dopasować go do ubytku w kości.
Jest ona twardą, białą substancją, którą charakteryzuje wysoka elastyczność i wytrzymałość. Jej budowa jest zbliżona do naturalnej kości człowieka, zaś jednym z jej składników jest hydroksyapatyt - minerał, który w naturze występuje w tkance kostnej ludzi i zwierząt, a nawet w... koralowcach.
Dodatkowo jest nasycona antybiotykami, co zapobiega powstawaniu zakażeń w miejscu jej aplikacji. Dowiedziono, że nie uczula i przyspiesza gojenie się ran, a co tego jej aplikacja nie powoduje żadnych skutków ubocznych. Jej właściwości nie ulegają zmianie nawet podczas sterylizowania, moczenia czy suszenia, dzięki czemu szacuje się, że będzie materiałem przyszłości w dziedzinie medycyny.
Ze względu na swoje właściwości, FlexiOss ma szerokie zastosowanie: od prostych zabiegów, jak leczenie stanów zapalnych po ekstraksji zęba i paradontozie, przez uzupełnienie ubytków po urazach i nowotworach kości, aż po zastąpienie większego fragmentu ludzkiej kości, co może nawet zapobiec zapadnięciu decyzji o amputacji kończyny!
A pod tym względem Polska bije europejskie rekordy w podejmowaniu tego typu decyzji, gdyż NFZ nadużywa takich decyzji. Dla porównania, amputacji kończyn w naszym kraju dokonuje się 4 razy częściej, niż w Danii, 8 razy częściej, niż w Hiszpanii czy niemalże 2 razy częściej, niż w Szwecji. Jak twierdzi wielu wybitnych badaczy, zwłaszcza amputacje kończyn dolnych są prawdziwą plagą w naszym kraju - zwłaszcza przy takich schorzeniach, jak stopa cukrzycowa, którą w innych krajach się leczy. U nas częściej zapada decyzja o amputacji, bo... takie wyjście jest znacznie tańsze dla NFZ. Prof. Oszkinis po latach badaniań ocenił, że liczbę wykonywanych amputacji w naszym kraju można zmniejszyć nawet o 75%. Dlaczego tego się nie robi? Bo leczenie wielu schorzeń jest długie i kosztowne, co może dodatkowo obciążyć budżet państwa. Inną ciekawostką jest to, że zabieg amputacji kończyny w naszym kraju może wykonać nawet początkujący chirurg, co nie ma miejsca w wielu innych krajach Europy, gdzie do jego przeprowadzenia wymagane jest doświadczenie pod okiem specjalisty i posiadanie odpowiednich kwalifikacji. Szacuje się, że średnio co godzinę dochodzi do amputacji kończyny w naszym kraju.
Czy zatem FlexiOss, wynalazek, który był opracowany przez 15 lat, zanim wszedł do użytku był zainspirowany liczbą amputacji wykonywaną w naszym kraju, zwłaszcza, że jej liczba wzrosła przez ostatnie 25 lat kilkukrotnie?
W 2020 roku powiodła się pierwsza operacja motocyklisty, któremu groziła amputacja nogi. Jako, że wszystkie metody, jakich się podjęto zawiodły, uzyskano zgodę na przeprowadzenie eksperymentalnego zabiegu na tak dużym ubytku kostnym i... po 3 operacjach zakończył się on sukcesem. Motocyklista wraca do zdrowia, sztuczna kość zrosła się z jego tkanką kostną.
Nie można również nie wspomnieć o biochemikach, którzy opracowali FlexiOss. Były to zespoły z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, zaś całym projektem kierowały prof. Grażyna Ginalska oraz dr hab. n. farm. Anna Belcarz z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, które opatentowały pierwszą sztuczną kość na świecie, która swoją budową przypomina prawdziwą. Także Polacy nie gęsi... sztuczne kości mają.
Sam koncept powstał dopiero w 2005 roku, zaś dopiero w 2020 roku sztuczna kość FlexiOss weszła na rynek po wykonaniu licznych badań i zabiegów eksperymentalnych, które zakończyły się powodzeniem. Co ciekawe, samo stworzenie końcowego materiału po latach badań zajęło aż 2 lata, ale efekty są bardzo zadowalające. Rodzimy wynalazek uzyskał certyfikat CE. Polski zespół jako pierwszy na świecie opatentował sztuczną kość.
Dodatkowe źródła:
Sztuczna kość:
1) https://flexioss.pl/publikacje/
2) https://biotechnologia.pl/technologie/flexioss-sztuczna-kosc-z-lublina-rusza-na-podboj-swiata,19100
3) https://generacjasmart.pl/2019/03/04/polska-sztuczna-kosc-flexioss
4) https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/charakterystyka-i-zastosowanie-materialu-kosciozastepczego-flexioss-r-u-pacjentow-urazowo-ortopedycznych
5) https://www.pap.pl/mediaroom/896206%2Cekspansja-przelomowego-wynalazku-flexiossr.html
6) https://www.umlub.pl/uczelnia/informacje/aktualnosci/art,9548,biomaterial-kosciozastepczy-flexioss-uzyskal-znak-ce.html
Amputacje w Polsce:
7) https://ezdrowie.gov.pl/6413
8) https://www.vitalogy.pl/eksperci-co-godzine-ktos-w-polsce-traci-noge/
9) https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Panstwo-przegrywa-z-dlugiem-zdrowotnym-Rosnie-liczba-powiklan-i-amputacji-Jest-coraz-gorzej,227800,14.html
10) https://www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Kardiologia/Prof-Buszman-mamy-dramatycznie-duzo-amputacji-konczyn-dolnych-potrzebne-leczenie-kompleksowe,192793,1014.html
11) https://etermed.pl/dlaczego-w-polsce-amputuje-sie-konczyny-zamiast-je-leczyc/
12) https://www.badania-medyczne.pl/dlaczego-skazuje-sie-polakow-amputacje/
13) https://journals.viamedica.pl/acta_angiologica/article/viewFile/37850/27900
