Dzidki, chociaż na logikę istnienie podwodnych rzek czy wodospadów przeczy samo sobie, to jednak jest to możliwe. Co ciekawe, podwodną rzekę można znaleźć w Meksyku i… Morzu Czarnym. Wyobraźcie sobie, że zanurzacie się ze sprzętem do nurkowania, patrzycie w dół i nie dowierzacie własnym oczom – macie wrażenie, jakby pod wodą, blisko dna płynęła rzeka. Co ciekawe, nie jest to iluzja. A teraz inna sytuacja: lecicie helikopterem nieopodal Mauritiusu, zerkacie w dół i nawet wśród osób bez lęku wysokości pojawia się prawdziwy niepokój: na dole rozpościera się wodospad tak ogromny, że gdybyście do niego wpadli, mogłoby to skończyć się śmiercią – tak, jakby nie dość, że znajduje się pod wodą, wpadał w odmęty oceanu, na niewyobrażalne dla was wysokości… po czym dowiadujecie się, że to tylko iluzja. Brzmi absurdalnie? Jak w ogóle utworzyły się te zadziwiające cudy natury?

Podwodna rzeka w jaskini Celote Angelita

W Meksyku w jaskini Celote Angelita (co dosłownie oznacza „Małego Anioła”) znajduje się podwodna rzeka – po zanurzeniu do podziemnej studni znajdującej się w jaskini (jej głębokość całkowita wynosi 40 m) na głębokości ok. 29 m da się zauważyć tak jakby płynącą w wodzie rzekę (o głębokości ok. 10 m). Rozdziela je warstwa siarkowodoru o  głębokości około 1 m, który jest też odpowiedzialny za nieprzyjemny zapach zepsutych jaj roznoszący się po jaskini. Warto tutaj podkreślić, że tak nieduża ilość siarkowodoru nie jest niebezpieczna dla nurkujących osób (w przeciwieństwie do wspominanej kiedyś Great Blue Hole, gdzie jest ona bardzo rozległa i była przyczyną śmierci wielu ryb i skorupiaków).

Górną warstwę stanowi woda słodka, zaś sama rzeka składa się wyłącznie z wody słonej, która napłynęła z oceanu. Zjawisko te nazywa się haloklinem i polega na tym, że kiedy w wodzie występują dwie ciecze o dosyć dużej różnicy zasolenia, dochodzi do ich rozdzielenia (woda zawierająca więcej soli ma również większą gęstość, dlatego opada na dno). Ponadto woda o większym zasoleniu nie tylko osadza się na dnie, ale również nie jest wodą stojącą – przemieszcza się.

Podwodna rzeka w Morzu Czarnym

W sierpniu 2010 roku okazało się, że podwodna rzeka w jaskini Celote Angelita w Meksyku nie jest jednak jedynym zjawiskiem tego typu – odkryto kolejne, znacznie większe. Naukowcy z University of Leeds w Wielkiej Brytanii odkryli, że zjawisko haloklinów zachodzi nie tylko w podziemnych studniach, ale również na otwartym morzu. Rzeka rozpościera się na długość prawie 60 km, zaś jej szerokość wynosi ok. 850 m. Ma ona również swoje koryto o głębokości około 35 m, wyraźnie zarysowane brzegi i progi, a nawet… wyraźnie zaznaczony, podwodny wodospad. Płynie z zadziwiającą prędkością 7,5 km/h. Przez zaledwie godzinę przepływa więc przez nią ok. 22.000 m³ wody, co daje wynik aż 10-krotnie większy, niż Ren i 350-krotnie większy, niż Tamiza. Gdyby była rzeką płynącą po powierzchni lądu, plasowałaby się na 6 miejscu.

Warto podkreślić, że woda tworząca podwodną rzekę ma o wiele większe zasolenie, niż w samym Morzu Czarnym – jest ono tak ogromne, że znajdująca się w niej woda płynie z ogromną prędkością. Taki silny strumień powstał, gdy woda o większym zasoleniu z Morza Marmara przepływa przez Cieśninę Bosforu, po czym wlewa się do mniej zasolonego środowiska wodnego Morza Czarnego. Wody nie uległy wymieszaniu ze względu na wspomnianą wcześniej różnicę zasolenia, co wpływa również na gęstość. Woda z Morza Marmara jest bardziej słona i niesie ze sobą mnóstwo osadów, dlatego też nie miesza się z mniej zasoloną z Morza Czarnego, która ją otacza. Ze względu na większe zasolenie, strumień wody z Morza Marmara opada na dno, a poruszając się z ogromną prędkością żłobi swoje łożysko w dnie morza. Zjawisko to zauważył dr Daniel Parsons z University of Leeds, który posiada wieloletnie doświadczenie nie tylko jako oceanograf, ale też ekolog.

Iluzoryczny podwodny wodospad na Mauritusie

Położona niedaleko wyspy Mauritius  iluzja podwodnego wodospadu (widoczna z pokładu samolotu, helikoptera i drona, a nawet z satelity kosmicznego – chociaż przy tym ostatnim nie wzbudza już iluzji optycznej ze względu na dużą odległość od obiektu) stała się znaną atrakcją turystyczną. Przeprowadzone w tych miejscach badania geologiczne wykazały dosyć logiczne wytłumaczenie tajemniczego zjawiska. Wyspa Mauritius znajduje się na oceanicznym, piaszczystym szelfie uformowanym miliony lat temu. Silne prądy podwodne oraz stale erodujący piasek przyczyniły się do powstania wysokiego płaskowyżu w głębinach oceanu nieopodal wyspy. W miejscu stromej krawędzi wzniesienia przylegającej do głębokiego lejka, uformował się specyficzny wzór przywołujący wrażenie rzeczywistego wodospadu, w którym zamiast wody przepływają strumienie piasku i błota sprawiając wrażenie „spadania w dół” krystalicznie czystej wody oceanu. To, co z wysokości wygląda jak prawdziwy wodospad jest w rzeczywistości jedynie piaskiem i mułem wypłukiwanymi przez prądy morskie, które wpadają w odmęty oceanicznego osuwiska.

Prawdziwy podwodny wodospad w Cieśninie Duńskiej

Myśl o podwodnym wodospadzie może wydawać się niemożliwa. Chociaż wodospad nie spada dokładnie z krawędzi klifu lub na otwartej powierzchni, podwodne zjawiska, takie jak podwodne wodospady, naprawdę istnieją. Sęk tkwi w temperaturze wody i przepływających przez nią prądów morskich, a co za tym idzie – dochodzi do zróżnicowania gęstości wody. W Cieśninie Duńskiej znajduje się taki wodospad, który powstał w wyniku drastycznych zmian temperatury. Cieśnina Duńska oddziela wyspiarski kraj Islandię od wyspy Grenlandii. Znana również jako Cieśnina Grenlandzka, łączy Morze Grenlandzkie, część Oceanu Arktycznego, z Morzem Irmingera, które znajduje się na Atlantyku. Cieśnina zawiera różne grzbiety oceaniczne, które zaczynają się na głębokości około 610 m pod powierzchnią oceanu i spadają aż do 3050 m głębokości. Ekstremalnie zimne prądy z Morza Północnego płyną przez cieśninę w kierunku południowym, gdzie napotykają ciepłe wody Morza Irminger. Zimniejsza woda jest gęstsza, niż ciepła woda, dlatego zimne prądy toną lub opadają pod cieplejszą wodą. W obszarach, gdzie dno morskie opada, takich jak katarakty, zimne strumienie szybko spadają z krawędzi tego podwodnego klifu. Ten ruch tworzy podobny do wodospadu przepływ wody w dół, mimo że jest otoczony inną wodą morską.

Prawie 3 500 000 m³ zimnego prądu spada przez krawędź podwodnego wodospadu na sekundę. Dla porównania: przez wodospad Niagara, jeden z cudów natury, a także jeden z najbardziej imponujących wodospadów na świecie pod względem samej objętości, przepływa 2000 razy mniej wody, niż wodospad Cieśniny Duńskiej. Wysokość katarakty wynosi aż 3505 m. Dla porównania, najwyższy wodospad na lądzie znany jest jako Angel Falls w Wenezueli i mierzy zaledwie 979 m wysokości. Oznacza to, że wodospad w Cieśninie Duńskiej jest ponad trzy razy wyższy, niż jakikolwiek wodospad na lądzie. W połączeniu z samą siłą i ilością wody, która co sekundę przepływa przez krawędź tego podwodnego wodospadu sprawia, że wodospad Cieśniny Duńskiej jest nie tylko niezwykłym zjawiskiem naturalnym, ale też największym wodospadem na Ziemi.

Dodatkowe źródła dla zainteresowanych:

Podwodna rzeka:

1.https://www.ripleys.com/weird-news/mysterious-underwater-river/
2.https://www.marineinsight.com/environment/is-there-a-river-under-the-sea/
3.http://www.tawernaskipperow.pl/lokalizacja/podwodna-rzeka/2621
4.https://www.crazynauka.pl/niesamowita-podwodna-rzeka/
5.https://joemonster.org/art/24270
6.https://www.hydro-international.com/content/news/undersea-river-discovery
7.https://www.ecologycenter.us/green-living/scientists-discover-massive-underwater-rivers-in-the-black-sea.html
8.https://omega7geo.wordpress.com/2013/12/17/how-were-underwater-lakes-and-rivers-formed/
9.https://mirplaneta.com/en/kakie-reki-vpadayut-v-chernoe-more/
10.https://howafrica.com/facts-about-the-undersea-river-in-the-black-sea/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=facts-about-the-undersea-river-in-the-black-sea
11.https://www.bbc.com/future/article/20170706-the-mystery-of-the-massive-deep-sea-rivers
12.https://www.polskieradio.pl/23/266/Artykul/254134,Rzeka-na-dnie-morza

Podwodne wodospady:

13.https://www.gismeteo.pl/news/klimat/17325-naukowcy-odkryli-tajemnice-wodospadow-gleboko-w-oceanie/
14.https://www.worldatlas.com/falls/where-is-the-world-s-largest-waterfall.html
15.https://faqreviews.net/answer/re-is-the-worlds-largest-waterfall-underwater/
16.https://www.howitworksdaily.com/where-is-the-worlds-tallest-waterfall/
17.https://nauka.rocks/podwodny-wodospad/
18.https://bigthink.com/starts-with-a-bang/underwater-waterfall-mauritius/
19.https://www.pazola.com/blog/podwodny-wodospad-niezwykla-iluzja-stworzona-przez-nature/
20.https://www.tripzilla.com/photo-underwater-waterfall-mauritius/10288