Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy cz.10 - Papierowy pieniądz w Europie i w Polsce

Kwestia wyjaśnienia
Chciałbym wyjaśnić, że papierowy pieniądz uważam za zły, nie dlatego, że był on bardzo zły od początku. Bo pozwalał na wymianę na określoną ilość złota, srebra lub innego kruszca. Jest zły, ponieważ:
a) Brak pewności - od początku nie było wiadome, czy uda się wymiana na kruszec. W Chinach początkowo każdy wiedział, że papier jest bezwartościowy. To jak rodzina mająca fatalne auto, ale przy kupcu udająca, że jest cudowny. 
b) Łatwość manipulacji - bardzo łatwo podmienić pieniądz papierowy wartościowy na bezwartościowy. W wielu krajach praktycznie większość populacji nie wiedziała, kiedy utraciła wymienialność na złoto/srebro itp. 

Europa
Szwecja jako pierwsza wprowadziła w Europie pieniądz wykonany z papieru (1661r.). Przyczyny były dwie:
a) Wojny - Szwecja przez wiele lat prowadziła wojny równie często co USA. Mieliśmy też mały w tym udział, w ramach wojny o koronę Szwecką. Mówiąc szczerze ch*** to poszło. Nie dość, że nie przejęliśmy Szwecji, to dostaliśmy wpiernicz, później się trochę udało, po czym to co każdy kojarzy "potop Szwedzki". A jeszcze przyspieszyliśmy rozwój złego pieniądza.
b) Ceny miedzi - Szwecja biła monety ze srebra i miedzi. Każda nowo bita moneta miała według założeń odzwierciedlać wartość. Cena miedzi zaczęła spadać, ze względu na większa ilość odkrytych złóż, w tym znów w Polsce :D Jak wspominałem, kiedy czegoś jest więcej jest tańsze. Monety miedziane musiały więc ważyć więcej. 

Z obu powodów Szwecja wprowadziła pieniądz papierowy. Przełamała tym samym standard panujący w Europie. Wielu uważa, że za papierem szła wartość, ponieważ chodziło o ilość miedzi i nieporęczność takich monet. Według mnie od początku kit wciskano, właśnie z powodu wieloletnich wyniszczających wojnach. 

Polska
Polska nie była bardzo zgoła do zmiany swoich monet. Ponad 100 lat wytrzymała, bo dopiero zderzenie z ciężarówką w 1794r. sprawiło, że wprowadzono u nas papierowe pieniądze, zwane biletami skarbowymi choć plany były już wcześniej. Możemy się cieszyć i być dumni, że nie daliśmy sobie wmówić standardowo zmiany, a dopiero po przyparciu do muru. Byliśmy jako Polska po I rozbiorze Polski, a Rosjanie z Niemcami zamknęli powstanie Kościuszkowskie w Warszawie. To były tragiczne chwile, ale wprowadzono pieniądze papierowe. Początkowo tylko po to by sfinansować walkę o niepodległość. Pieniądz jednak nie spełnił swojej roli, złamana została zasada uważania go za wartościowego. Minęło 20 lat od rozbioru Polski, a pieniądz wprowadzono po porażce powstania. Mało kto wierzył w odzyskanie niepodległości. Nie zrozum mnie źle, chcieliśmy jako naród ją odzyskać. Ale po tym co wydarzyło się w Warszawie, nawet największy patriota przeżywał chwile zwątpienia. 

O ogólnie przyjętym pieniądzu papierowym możemy mówić od czasów Księstwa Warszawskiego, a dokładnie od 1823 r. U nas pieniadz był wymienialny na srebro. 

Pieniądz wymienialny
Pieniądz papierrowy możliwy do wymiany na określony kruszec nazywa się pieniądzem wymienialnym. 


W kolejnej części wyjaśnimy sobie kilka ważnych spostrzeżeń na temat pieniędzy.