Dzierzba gąsiorek to przechuj
Wiedza
1 r
15
Na wstępie chciałbym was zapytać, któremu ptakowi nadalibyście tytuł przechuja? Może orłowi za majestatyczność, krukowi za inteligencję, kazuarowi za drapieżność. Prawidłowa odpowiedź brzmi gąsiorkowi (Lanius collurio). Tak, niepozornemu ptakowi niewiele większemu od wróbla (16-17 cm), zaliczanego do dzierzb.
Zacznijmy od początku, czyli sklasyfikowania go w 1758 r przez Karola Linneusza (przekoks jeśli chodzi o klasyfikację zwierząt i roślin, wiele nazw gatunkowych pochodzi od jego nazwiska). Pierwotnie zaobserwowano go tylko w Szwecji. Lanius w jego nazwie tłumaczy się z łaciny jako “rzeźnik”, natomiast collurio to zaporzyczone z greki słowo kollyrion oznaczające ptaka drapieżnego. Nasza rodzima wywodzi się od jego śpiewu tzw. gęgania.
Karol Linneusz (portret):
Karol Linneusz (portret):
Zasiedla obszar od zachodniej i północno-wschodniej Europy (od północnej granicy Pirenejów do środkowej Skandynawii) po Kazachstan. Nie występuje na południu Półwyspu Iberyjskiego, niektórych wyspach Morza Śródziemnego, w Irlandii i Wielkiej Brytanii (tu gatunek ten wyginął jako ptak lęgowy około 1990 roku) oraz północnej Skandynawii. Tak jak nasze bociany zimę woli spędzać w ciepłych krajach afrykańskich.
Samca od samicy łatwo rozróżnić po ciemnym pasku sięgającym od dzioba za oko, co nadaje mu wygląd złodziejaszka z kreskówek. Samica ma natomiast za okiem brązowy pasek.
Samiec śpiewa przeciągle, cicho i szczebiotliwie, często naśladuje głosy innych ptaków – to stłumione „gegek”. Jego melodia jest urozmaicona, a czasem zbliżona do głosu gęsi, stąd nazwa. W obecności samicy piosenka wyraźnie przyśpiesza. Niekiedy naśladownictwa wydają się lepsze niż oryginały. Poza tym wydaje ostre i monotonne, powtarzające się odgłosy. W przypadku zaniepokojenia wydaje dźwięki “dsze” “geek” i twarde “trrrt-trrt” oraz uderza ogonkiem.
https://www.glosy-ptakow.pl/gasiorek/
https://www.glosy-ptakow.pl/gasiorek/
Jest to ptak dzienny, jednakże ciężko go zauważyć (jak dzidowców), ze względu na upierzenie i sposób polowania.
Zjada owady (najchętniej chrząszcze i pasikoniki), rzadziej małe kręgowce jak nornice, myszy oraz drobne ptaki, często pisklęta ptaków śpiewających (w przeciwieństwie do innych dzierzb np. srokosza) oraz małe gady. Swojej zdobyczy szuka na ziemi albo czatuje na nią i uderza przerywając dziobem kręgosłup. Jest to bezwzględny drapieżnik, co oznacza, że gardzi wszelką zieleniną. Ma gdzieś czy jest niewiele większy od zdobyczy.
Gąsiorek wypatrujący zdobyczy:
Zjada owady (najchętniej chrząszcze i pasikoniki), rzadziej małe kręgowce jak nornice, myszy oraz drobne ptaki, często pisklęta ptaków śpiewających (w przeciwieństwie do innych dzierzb np. srokosza) oraz małe gady. Swojej zdobyczy szuka na ziemi albo czatuje na nią i uderza przerywając dziobem kręgosłup. Jest to bezwzględny drapieżnik, co oznacza, że gardzi wszelką zieleniną. Ma gdzieś czy jest niewiele większy od zdobyczy.
Gąsiorek wypatrujący zdobyczy:
Przejdźmy jednak do powodu dlaczego uważam, że zasługuje na tytuł przechuja wśród ptaków. Gąsiorek otrzymał od Matki Natury kopa w kloakę (ptaki jednym otworem srają, sikają i się ruchają) w postaci wątłych nóżek, którymi nie jest w stanie utrzymać ofiary, podczas gdy mógłby ją rozszarpywać silnym dziobem. Przypomina typowego koksa na siłowni, wg którego nóg nie trzeba ćwiczyć, bo cały czas na nich chodzisz. Dla wielu gatunków byłby to sygnał, że pora wyginąć...
ALE NIE DLA GĄSIORKA (i innych dzierzb). Nie na darmo ma w nazwie rzeźnik. Ptak gdy upoluje ofiarę szuka rośliny z kolcami np. głogu, śliwy tarniny, akacji i nabija na nie zdobycz, po czym szarpie jak Reksio szynkę. W ten sposób może oderwać mniejsze fragmenty ciała odpowiednie do przełknięcia. Co najlepsze niezjedzone resztki zostawia na drzewie, ku przestrodze dla innych zwierząt (tak naprawdę robi sobie spiżarnię). Wije również wśród kolców gniazda, co stanowi ochronę przed drapieżnikami.
Gąsiorek z nabitymi jaszczurką i chrząszczem:
ALE NIE DLA GĄSIORKA (i innych dzierzb). Nie na darmo ma w nazwie rzeźnik. Ptak gdy upoluje ofiarę szuka rośliny z kolcami np. głogu, śliwy tarniny, akacji i nabija na nie zdobycz, po czym szarpie jak Reksio szynkę. W ten sposób może oderwać mniejsze fragmenty ciała odpowiednie do przełknięcia. Co najlepsze niezjedzone resztki zostawia na drzewie, ku przestrodze dla innych zwierząt (tak naprawdę robi sobie spiżarnię). Wije również wśród kolców gniazda, co stanowi ochronę przed drapieżnikami.
Gąsiorek z nabitymi jaszczurką i chrząszczem:
A tu z nabitą żabą (spójrzcie na ten wzrok, mówi on ty jesteś następny)
Oczywiście inne dzierzby również mają podobny mechanizm polowania np. srokosz czy dzierzba czarnoczelna, ale to gąsiorek potrafi upolować zdobycz praktycznie taką samą jak on. Poza tym ma wyjebane w sugestię Genewską i nie oszczędza nawet dzieci krzycząc swoją pieśń bojową “gegegek”.