Zbrodnia w Koniuchach i Nalibokach
Wiedza
6 l
1
Koniuchy to niewielka wioska położona na Litwie w gminie Soleczniki, zaledwie kilka kilometrów od granicy z Białorusią. Przed II wojną światową znajdowała się na terytorium Polski, w powiecie lidzkim, w gminie Bieniakonie.
Masakra rozegrała się 29 stycznia 1944 roku, a przyczynili się do niej partyzanci rosyjscy, litewscy oraz żydowscy. W sprawie masakry w Koniuchach prowadzone jest śledztwo IPN. Dotychczas ustalono, że napadu dokonały radzieckie oddziały partyzanckie stacjonujące w Puszczy Rudnickiej: „Śmierć faszyzmowi” i „Margirio”, wchodzące w skład Brygady Wileńskiej Litewskiego Sztabu Ruchu Partyzanckiego, oraz „Śmierć okupantowi”, wchodzący w skład Brygady Kowieńskiej. Do oddziałów tych należeli Rosjanie i Litwini, większość oddziału „Śmierć okupantowi” tworzyli Żydzi i żołnierze Armii Czerwonej zbiegli z obozów jenieckich. Oddział żydowski liczył 50 ludzi, a oddziały rosyjsko-litewskie około 70 osób. Dowódcami byli Jakub Penner i Samuel Kaplinsky. Według jednego z napastników, żyda Chaima Lazara celem operacji była zagłada całej ludności łącznie z dziećmi jako przykład służący zastraszeniu reszty wiosek. Według ustaleń Kongresu Polonii Kanadyjskiej, będących podstawą wszczęcia śledztwa, liczba zabitych wyniosła około 130 polskich mieszkańców.
W powojennych opracowaniach, na podstawie m.in. relacji żydowskich uczestników ataku na wieś często podawano informacje o zamordowaniu wszystkich 300 mieszkańców wsi Koniuchy.
Zbrodnia w Nalibokach miała przebieg niemal identyczny. Oddziały radzieckich i żydowskich partyzantów dokonały masakry polskich mieszkańców 8 maja 1943 roku. Oddziały napastników pod dowództwem Pawła Gulewicza z Brygady im. Stalina i z oddziałów „Dzierżyńskiego”, „Bolszewik”, „Suworowa”, w tym oddział składający się z osób narodowości żydowskiej, zamordowały ok. 128 polskich mieszkańców miasteczka podejrzewanych o przynależność do samoobrony lub AK.
Spalono kościół, szkołę, pocztę, remizę i część domów mieszkalnych, resztę osady ograbiono. Zginęło także kilku napastników. W sowieckich źródłach szacowano liczbę zabitych Polaków na 250 osób.
Atak na Koniuchy i Naliboki, wymordowanie tamtejszej ludności cywilnej były największymi z szeregu podobnych akcji prowadzonych w 1943 i 1944 przez oddziały partyzantki rosyjskiej, litewskiej oraz żydowskiej na terenach Puszczy Rudnickiej i Nalibockiej.
Masakra rozegrała się 29 stycznia 1944 roku, a przyczynili się do niej partyzanci rosyjscy, litewscy oraz żydowscy. W sprawie masakry w Koniuchach prowadzone jest śledztwo IPN. Dotychczas ustalono, że napadu dokonały radzieckie oddziały partyzanckie stacjonujące w Puszczy Rudnickiej: „Śmierć faszyzmowi” i „Margirio”, wchodzące w skład Brygady Wileńskiej Litewskiego Sztabu Ruchu Partyzanckiego, oraz „Śmierć okupantowi”, wchodzący w skład Brygady Kowieńskiej. Do oddziałów tych należeli Rosjanie i Litwini, większość oddziału „Śmierć okupantowi” tworzyli Żydzi i żołnierze Armii Czerwonej zbiegli z obozów jenieckich. Oddział żydowski liczył 50 ludzi, a oddziały rosyjsko-litewskie około 70 osób. Dowódcami byli Jakub Penner i Samuel Kaplinsky. Według jednego z napastników, żyda Chaima Lazara celem operacji była zagłada całej ludności łącznie z dziećmi jako przykład służący zastraszeniu reszty wiosek. Według ustaleń Kongresu Polonii Kanadyjskiej, będących podstawą wszczęcia śledztwa, liczba zabitych wyniosła około 130 polskich mieszkańców.
W powojennych opracowaniach, na podstawie m.in. relacji żydowskich uczestników ataku na wieś często podawano informacje o zamordowaniu wszystkich 300 mieszkańców wsi Koniuchy.
Zbrodnia w Nalibokach miała przebieg niemal identyczny. Oddziały radzieckich i żydowskich partyzantów dokonały masakry polskich mieszkańców 8 maja 1943 roku. Oddziały napastników pod dowództwem Pawła Gulewicza z Brygady im. Stalina i z oddziałów „Dzierżyńskiego”, „Bolszewik”, „Suworowa”, w tym oddział składający się z osób narodowości żydowskiej, zamordowały ok. 128 polskich mieszkańców miasteczka podejrzewanych o przynależność do samoobrony lub AK.
Spalono kościół, szkołę, pocztę, remizę i część domów mieszkalnych, resztę osady ograbiono. Zginęło także kilku napastników. W sowieckich źródłach szacowano liczbę zabitych Polaków na 250 osób.
Atak na Koniuchy i Naliboki, wymordowanie tamtejszej ludności cywilnej były największymi z szeregu podobnych akcji prowadzonych w 1943 i 1944 przez oddziały partyzantki rosyjskiej, litewskiej oraz żydowskiej na terenach Puszczy Rudnickiej i Nalibockiej.
