Pamiętacie, jak brytyjscy eksperci medycyny sądowej i izraelscy archeolodzy twierdzili, że Jezus był tym zapóźnionym ciapakiem?

Kiedy Całun Turyński po raz pierwszy pokazano publicznie w 1350 roku, był on przedstawiany jako prawdziwy całun pogrzebowy, użyty do owinięcia zmasakrowanego ciała Chrystusa po jego ukrzyżowaniu.

Znany również jako Święty Całun, materiał ten nosi niewyraźne wizerunki przedniej i tylnej części brodatego mężczyzny, które wielu uważa za cudowne odbicie ciała Jezusa.

Jednak badania z lat osiemdziesiątych XX wieku zdawały się podważać autentyczność Całunu, wskazując na jego średniowieczne pochodzenie, a więc setki lat po śmierci Chrystusa.

Obecnie włoscy naukowcy, stosując nową technikę datowania materiału przy użyciu promieniowania rentgenowskiego, potwierdzili, że Całun pochodzi z czasów Jezusa, około 2000 lat temu.

Po potwierdzeniu autentyczności Całunu Turyńskiego, sztuczna inteligencja została wykorzystana do rekonstrukcji wyglądu Jezusa, który zdaje się odpowiadać tradycyjnym wyobrażeniom.

Gdy Mongołowie pod wodzą chana Hulagu, wnuka Czyngis-Chana, złupili Bagdad w 1258, wyżynali w pień muzułmanów i zakończyli istnienie kalifatu Abbasydów. Bagdad był centrum kultury i nauki świata islamu, a jego zniszczenie odbiło się szerokim echem na całym Bliskim Wschodzie. Jedynymi których Mongołowie oszczędzili z masakry w mieście byli lokalni Chrześcijanie, podobnie zresztą uczyniono potem w innych zdobytych miastach.

Dzielnica Imperium Mongołów władana przez Hulagu i znana pod nazwą Ilchanat, jako swych wasali i sojuszników miał chrześcijańskich Ormian z Cylicji oraz Krzyżowców, którzy mimo iż utracili Jerozolimę nadal jeszcze utrzymywali pod swoją kontrolą część wybrzeża w Syrii i Libanie. Matka chana oraz jego żona były chrześcijankami, podobnie wielu najwyższych dostojników i wodzów w jego armii jak np. Kitboga, którego chan wysłał w celu zdobycia Egiptu gdy Hulagu wracał do Mongolii na kurułtaj brać udział w wyborze nowego najwyższego władcy Imperium Mongolskiego. Wnuk Hulagu - Argun - wysłał nawet syryjskiego mnicha Bar Saumę z misją dyplomatyczną do Europy w celu zdobycia tam sojuszników do walki przeciwko muzułmanom. Co ciekawe samego Arguna współcześni oskarżali o to że planował zdobyć i zburzyć Mekkę i Medynę, a po drodze odbić całą Ziemię Świętą z rąk muzułmanów.

Jak to się jednak stało że pobratymcy tych samych Tatarów którzy dalej walczyli z nami w XVII, byli w tym XIII i XIV wieku w dużej części wyznawcami albo sympatykami chrześcijaństwa?

Odpowiedzią na to pytanie jest Kościół Syryjski – dzisiaj już zapomniany i istniejący jeszcze w bardzo szczątkowej formie. Wyodrębnił się w V wieku z chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim i został ogłoszony herezją, a poglądy reprezentowane przez patriarchę Konstantynopola Nestoriusza potępione. Ten nurt chrześcijaństwa zagościł się jednak w Persji – Imperium Sasanidów, gdzie zyskiwał wyznawców i był tolerowany. W przeciwieństwie do rzymskiego chrześcijaństwa, Persowie postrzegali Nestorianizm jako "swoich chrześcijan", a kilka chrześcijanek zostało nawet żonami perskich władców (nieznana z imienia żona Hormizda IV, czy Szirin – żona Chosrowa II która potem przeszła do perskiego folkloru i literatury).

Na obrazku poniżej wyżej wspomnieni

Rozkwit Kościoła Wschodu w państwie Sasanidów i rozpowszechnienie się syryjskiego chrześcijaństwa w Persji umożliwił wejście Chrześcijaństwa na Jedwabny szlak. Wędrujący z karawanami misjonarze rozpowszechnili go wśród Turków i Mongołów oraz zanieśli aż do Chin gdzie wkrótce mocno zyskał na popularności. Drogą morską Nestorianizm trafił do Indii (przyczyniając się do powstania lokalnego chrześcijaństwa – Kościoła Malabarskiego). W szytowym okresie, Kościół syryjski miał miliony wyznawców między wschodnimi granicami Cesarstwa Rzymskiego a Chinami – sięgając nawet do granic Korei.

Podboje arabskie nie miały tak destruktywnego wpływu na Kościół syryjski jak np. na perski Zaratusztranizm (rdzenną religię Persów, oficjalnie popieraną przez państwo Sasanidów) i w zamian za opłacenie podatku dżizji Arabom, zwykle zostawiano Chrześcijan w spokoju. Prześladowania chrześcijan przez chińską dynastię Tang zahamowały ekspansję Kościoła syryjskiego na wschód, lecz mamy relacje (min. Marco Polo) o odrodzeniu się kościoła i dalszym istnieniu chrześcijaństwa w Chinach pod mongolskim panowaniem.

Chińskie malowidło ścienne z VII-IX wieku przedstawiające wkroczenie Chrystusa do Jerozolimy (na pamiątkę czego mamy Niedzielę Palmową)

Jednak, chrześcijaństwo syryjskie w przeciwieństwie do Katolicyzmu czy Prawosławia nie nawracało na trwałe całych narodów i królestw. Dlaczego?

Po pierwsze nigdy nie zdołało ono trwale nawrócić elit Imperium Mongolskiego i krajów które później Mongołowie podbili - a przynajmniej w stopniu niewystarczającym aby zyskać w nich trwałe oparcie. Po drugie, Mongołowie traktowali religię instrumentalnie i byli gotowi tego samego dnia iść na mszę w kościele, potem poradzić się szamana co mówią duchy i bóg nieba Tengri, a wieczorem wysłuchać kazań buddyjskiego mnicha. Po trzecie Islam i Buddyzm jeszcze przed inwazjami Mongołów zdążyły już wygrać rywalizację z Kościołem Wschodu i zagospodarować duże połacie Azji pod siebie. 

Na dłuższą metę chrześcijaństwo wschodnie miało zbyt małą siłę przebicia aby ochrzcić Mongołów, tak że w końcu Mongołowie konwertowali się na islam (zachodnie ordy) albo buddyzm, głównie dlatego aby utrzymać kontrolę nad podbitymi krajami. Dobrze to widać na przykładzie - będącej niejako po sąsiedzku z Polską - Złotej Ordy. Jej drugi chan - Sartak - zanim został otruty w 1257 sympatyzował z chrześcijaństwem i miał się nawet ochrzcić, jednak Islam był na ziemiach Ordy obecny już w VIII wieku i zdołał już zdobyć wielkie wpływy w regionie. Czwarty chan Złotej Ordy - Berke - był już muzułmaninem.

Poniżej - plemiona stepowe które zostały schrystianizowane i zasięg Kościoła. Uwaga - Kara Kitajowie byli związkiem plemion którego władcy imitowali chińską monarchię i oficjalnie byli buddystani.

I doszliśmy do końca tej historii.

Prześladowania i masakry chrześcijan w XIV wieku – w Iranie przez nowego turecko-mongolskiego zdobywcę Tamerlana; a w Chinach przez antymongolskich powstańców i dynastię Ming - doprowadziły do praktycznie całkowitego zaniku chrześcijaństwa syryjskiego na wschodzie.

Dzisiaj ten nurt chrześcijaństwa istnieje jeszcze w północnym Iraku, a ostatnio jego wyznawcy bardzo ciężko znieśli panowanie terrorystów z ISIS – znamy ich dzisiaj jako Asyryjczyków.