Współczesny system finansowy cz.12
8 3 3

9
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy cz.12 - Niezwykłe spostrzeżenia co do pieniądza
Czas na małą odskocznię od historii pieniądza, ale pozostajemy  w edukacji.

Clinton Jones
"Nigdy nie znalazłem się w sytuacji, w której posiadanie pieniędzy pogorszyłoby ją."
Mówią, że pieniądza szczęścia nie dają. Pamiętaj, jednak że posiadanie więcej pieniędzy niż mniej w życiu najczęściej doda Ci więcej opcji. Uciążliwy sąsiad? Zgłosisz, słowo przeciwko słowu. Za kasę kupisz kamerę, którą udokumentujesz uciążliwe zachowanie. 

Nieznany autor
"Posiadanie pieniędzy polega na niewydawaniu ich."
Nie ważne jak dużo zarabiasz, liczy się tylko różnica między przychodami i dochodami, a później ile potrzebujesz by żyć. Jeżeli zarabiasz 10k a wydajesz 9,9k to różnica to tylko 100 zł. Lepiej radzi sobie ktoś kto zarabia 5k a wydaje 4,5k, bo zostaje mu 500 zł. Następnie kiedy uda się oszczędzić, liczy się ile potrzebujesz by żyć. Im mniej tym szybciej uzbierasz kasę by kasa produkowała kasę na Twoje życie.

Robert Kiyosaki
"Bogaci bogacą się, tak jak zawsze się bogacili – rozumiejąc, jak działają pieniądze, i sprawiając, by pracowały dla nich."
Nie przepadam za tym gościem, jednak kiążka "Bogaty ojciec, biedny ojciec" to fajne wprowadzenie dla zielonych. Jednak odnosząc się do cytatu, potrzebna jest wiedza byś nie utknął w miejscu w którym prędzej czy później dopadną Cię kłopoty finansowe. Edukuj się! Myślisz, że chce Cię nauczyć w czasie tej serii jak działa pieniądz by walczyć byśmy razem zmienili system? To jesteś naiwny, cała ta seria jest po to byś mógł stanąć po stronie bogatych i wykorzystywał ten system. Kiedy poznasz grę, jesteś w stanie wygrywać. 

Henry Kissinger
"Kto ma kontrolę nad pieniądzem, ten ma władzę nad światem."
Kiedy pierwszy raz to usłyszałem pomyślałem o władzy. Jednak jeżeli spojrzeć na to szerzej to każdy kto jest w stanie kontrolować Twoje finanse ma nad Tobą władzę, nad Twoim światem. Twój szef może odebrać Ci pieniądze, zwalniając Cię. Państwo nakazuje Ci dobre zachowanie bo najczęściej zapłacisz kasą. Większość przestępstw i niemal wszystkie wykroczenia są karane finansowo. A niektórzy mądrzy mężczyzni wiedzą jaką władzę nad nimi ma kobieta będąca ich żoną. A jeżeli ktoś daje Ci pieniądze to jest Twoim władcą, wystarczy że Ci nie da kasy i Twój świat jest załamany. 

Mikołaj Kopernik i Thomas Gresham
"Gorszy pieniądz wypiera lepszy"
To nie do końca cytat, jednak jest tak często powtarzany, że i ja go uznaje. Chodzi w wielkim skrócie, że to czym się posługujemy na codzień to zazwyczaj gorszy pieniądz. Gorszy w sensie mniej wartościowy, jeżeli ktoś zapłaciłby Ci złotem, prawdopodobnie nie poszedłbyś dalej nim płacić tylko je zachował a płacił złotówkami. Przykład z mojego życia. Na przełomie lat 2000 pojawiły się wyjątkowe 2 zł czy tam 5 zł, ludzie normalnie tym płacili. Gdy do mnie jako dzieciaka taka moneta trafiła byłem na początku wkurzony po co mi coś takiego, po czym mi powiedziano, że to normalny pieniądz, za który mogę sobie coś kupić. Jednak ja pamiętam schowałem ten pieniadz, szkoda było mi oddać. Był wyjątkowy względem reszty, a później jeszcze zebrałem kilka. W sumie to pewnie, gdzieś jeszcze je mam. Niemniej to idealnie pokazuje, że jeżeli coś jest wyjątkowego, wartościowego będziemy woleli to sobie zachować, a wydawać inne. 
Kiedyś korzystano ze złotych i srebrnych monet, srebrne były częstsze, ale działało to trochę tak jak grosze i złotówki w polskim obecnym systemie. I jeżeli miało się ileś srebrnych monet to można było wymienić na jedną złotą. Jednak i tu zaszło to, że ludzie woleli sschować złotą monetę a płacić srebrnymi. 
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+43

Współczesny system finansowy cz.11
6 1 1

10
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy cz.10 - Papierowy pieniądz w Europie i w Polsce

Kwestia wyjaśnienia
Chciałbym wyjaśnić, że papierowy pieniądz uważam za zły, nie dlatego, że był on bardzo zły od początku. Bo pozwalał na wymianę na określoną ilość złota, srebra lub innego kruszca. Jest zły, ponieważ:
a) Brak pewności - od początku nie było wiadome, czy uda się wymiana na kruszec. W Chinach początkowo każdy wiedział, że papier jest bezwartościowy. To jak rodzina mająca fatalne auto, ale przy kupcu udająca, że jest cudowny. 
b) Łatwość manipulacji - bardzo łatwo podmienić pieniądz papierowy wartościowy na bezwartościowy. W wielu krajach praktycznie większość populacji nie wiedziała, kiedy utraciła wymienialność na złoto/srebro itp. 

Europa
Szwecja jako pierwsza wprowadziła w Europie pieniądz wykonany z papieru (1661r.). Przyczyny były dwie:
a) Wojny - Szwecja przez wiele lat prowadziła wojny równie często co USA. Mieliśmy też mały w tym udział, w ramach wojny o koronę Szwecką. Mówiąc szczerze ch*** to poszło. Nie dość, że nie przejęliśmy Szwecji, to dostaliśmy wpiernicz, później się trochę udało, po czym to co każdy kojarzy "potop Szwedzki". A jeszcze przyspieszyliśmy rozwój złego pieniądza.
b) Ceny miedzi - Szwecja biła monety ze srebra i miedzi. Każda nowo bita moneta miała według założeń odzwierciedlać wartość. Cena miedzi zaczęła spadać, ze względu na większa ilość odkrytych złóż, w tym znów w Polsce :D Jak wspominałem, kiedy czegoś jest więcej jest tańsze. Monety miedziane musiały więc ważyć więcej. 

Z obu powodów Szwecja wprowadziła pieniądz papierowy. Przełamała tym samym standard panujący w Europie. Wielu uważa, że za papierem szła wartość, ponieważ chodziło o ilość miedzi i nieporęczność takich monet. Według mnie od początku kit wciskano, właśnie z powodu wieloletnich wyniszczających wojnach. 

Polska
Polska nie była bardzo zgoła do zmiany swoich monet. Ponad 100 lat wytrzymała, bo dopiero zderzenie z ciężarówką w 1794r. sprawiło, że wprowadzono u nas papierowe pieniądze, zwane biletami skarbowymi choć plany były już wcześniej. Możemy się cieszyć i być dumni, że nie daliśmy sobie wmówić standardowo zmiany, a dopiero po przyparciu do muru. Byliśmy jako Polska po I rozbiorze Polski, a Rosjanie z Niemcami zamknęli powstanie Kościuszkowskie w Warszawie. To były tragiczne chwile, ale wprowadzono pieniądze papierowe. Początkowo tylko po to by sfinansować walkę o niepodległość. Pieniądz jednak nie spełnił swojej roli, złamana została zasada uważania go za wartościowego. Minęło 20 lat od rozbioru Polski, a pieniądz wprowadzono po porażce powstania. Mało kto wierzył w odzyskanie niepodległości. Nie zrozum mnie źle, chcieliśmy jako naród ją odzyskać. Ale po tym co wydarzyło się w Warszawie, nawet największy patriota przeżywał chwile zwątpienia. 

O ogólnie przyjętym pieniądzu papierowym możemy mówić od czasów Księstwa Warszawskiego, a dokładnie od 1823 r. U nas pieniadz był wymienialny na srebro. 

Pieniądz wymienialny
Pieniądz papierrowy możliwy do wymiany na określony kruszec nazywa się pieniądzem wymienialnym. 


W kolejnej części wyjaśnimy sobie kilka ważnych spostrzeżeń na temat pieniędzy.
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+59

Współczesny system finansowy cz.10
6 3 1

11
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy cz.10 - Papierowy pieniądz
Mówi się dobrego złego początki, ale nie tym razem.

Oficjalna wersja
W oficjalnej wersji pieniądze papierowe rozpowszechniły się w Chinach, za sprawą kupców. W myśl reguły, że gorszy pieniądz wypiera lepszy.  Banknoty upowszechniły się tak bardzo, że po prostu przestano używać monet i kruszców jako pieniędzy. Według oficjalnych źródeł bankierzy byli bardziej uczciwi. Z czasem władze Chińkie po prostu wprowadzili pieniądze papierowe względem trzymanych w głównym skarbcu złota. 

Mroczna wersja
O ile początek jest bardzo podobny. To ta mroczniejsza wersja zakłada taki sam los pierwszych bankierów. Chiny jako państwo centralizowały się dość słabo, jednak w mniejszych częściach dość szybko. Mówiąc analogią do Polski współczesnej, Chinom nie szło jako całość, ale jako województwom bardzo dobrze. Dlatego władza powiedzmy lokalna gromadziła kapitał i prowadziła swoje działania, głównie ekspansyjne. Bardziej po ludzku mówiąc, zagarniała siłą zwierzchność nad kolejnymi miejscowościami. Znów obrazowo: właadza powstała we Wrocławiu, po czym rozszerzała swoje zwierzchnictwo nad okolicą. Takie punkty władzy były dość mocno osadzone zarówno finansowo jak i siłowo (w sensie coś w rodzaju armii). Taki rozrost ma swoje granicę, aż trafi na zwierzchnictwo innych władz. Wtedy rozpoczynały się najczęściej walki o dane miejscowości. 
Walki to droga rzecz, więc takie minipaństewka zaczęły pożyczać pieniądze od ludności. Odwrotnie od banków, dawali dokument, że władza ma oddać tyle i tyle w takim a takim czasie. Odpowiednik naszych współczesnych obligacji. Kłopot, że po wyniszczających walkach państwo straciło jakiś region władzy, a drugie musiało płacić arrmii zyskując region, ale zanim on przyniesie zysk minie sporo czasu. 
Jak pewnie się domyślasz takie państwa popadały w długi. Gdy skarbce zaczynały świecić pustkami a kolejni posiadacze dokumentów się zgłaszali. Pod przymusem wydawano ludziom papierowe pieniądze z opisem wartości i pieczęcią władcy. Taki stworzony pieniądz miał być równowarty monetom. Brak zgody kończył się skróceniem o głowę.
Siłą wprowadzony pieniądz papierowy zaczął się rozpowszechniać, a władza mogła zachować zgromadzony majątek. Opłacając nim przyboczną arrmię, która gdyby dostawała papierki sama władce skróciła by o głowę. 

Katastrofa przywleczona z Chin
Chiny choć wewnętrznie skłócone były potęgą w czasach powstania pieniądza papierowego. Na szybko sprawdziłem, że chodzi o X w. , ale mam wrażenie, że papierowe pieniądze były wcześniej. Niemniej, Chiny kupowały i eksportowały towary. Coraz częściej kupcy spotykali papierowy pieniądz a nie monety lub kruszec, czyli srebro, złoto lub inny wartościowy metal. Nie bardzo uśmiechało się to zagranicznym kupcom, ale woleli mieć głowę połączoną z sszyją. Tak powoli rozpowszechniała się akceptacja pieniądza papierowego.
Za debila nad debilami uważa się Marco Polo, który zachwycał się funkcjonalnością i łatwością operowania papierowym pieniądzem w Chinach. Przywlókł tę zarazę do głów mieszkańców innych krajów. Uważa się, że to on dał fundamenty pod rozpowszechnienie tego sposobu rozliczeń w Europie. 

W następnej części omówię wprowadzenie w Europie oraz w Polsce pieniedzy papierowych. Chciałbym jednak zwrócić Twoją uwagę, na to, że ludzie nie byli głupi i potrzebny był przymus by rezygnowali z wartościowych pieniędzy. To będzie przewijać się przez całą historię pieniądza, zwracaj na ten aspekt uwagę.
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+64

Współczesny system finansowy cz.9
8 4 3

8
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy cz.9 - Transfer bogactwa
Kiedy biedni biednieją, a bogaci się bogacą.

Updaki banków
Masowa chęć odebrania własnych pieniędzy spowodowała falę nie tylko śmierci bankierów, ale przede wszystkim banków. Uczciwi bankierzy stracili to co pozwalało im się utrzymać, gdyż ludzie odebrali wsszystko co złożyli w bankach. Własna skarpeta lub pod materacem wydawało się bezpieczniejsze. Banki nie miały po co istnieć.

Pierwszy znany nam historycznie przypadek transferu bogactwa
W świecie finansów istnieje pojęcie transferu bogactwa. Polega to na tym, iż wartość przenosi się od strony biednych w stronę bogatych. Przez wartość należy rozumieć tutaj pieniądze jak i inne dobra materialne. Efektem transferu bogactwa jest to, że przeciętnie osoba bogatsza staje się procentowo bardziej bogata niż biedna. Ważną rzeczą jest to, że nie zawsze oznacza to, że bogaty ma więcej, czasem wystarczy że biedny straci. Wtedy różnica między przeciętnie biedną osobą a bogatą się powiększa.
Naturalną rzeczą jest to, że biedni się dorabiają, ale regularne transfery bogactwa zabierają pracę takich ludzi. Bez edukacji finansowej zawsze pozostaną biedni w obecnie panującym systemie finansowym.

Na czym polegał ten może nieco przypadkowy, ale transfer bogactwa? Bogaci to ludzie, którzy o wiele częściej posługiwali się banknotami jak i pieniędzmi. To oni byli kupcami lub mieli z nimi częsty kontakt. Kupcy podnosili ceny, a bogaci narzekali na wzrosty, których wcześniej nie było. W końcu musiała przeskoczyć zapadka i zrozumieli co się dzieje. Takich rzeczy oczywiście nie opowiada się głośno. Zanim zaczęły się szturmy na banki, to jak wspomniałem bardziej ogarnięci bogaci i kupcy już mieli swoje pieniądze z powrotem. Pozostali bogaci też zaczęli kumać bazę, gdy kupcy żądali pieniędzy a nie banknotów. 
Bogaci wyciągali kasę, a że bankierzy ciut oszukiwali i te banknoty oszukańcze też były w rękach bogatych, to zgarniali pieniądze biednych. Bankierzy jak najdłużej chcieli utrzymywać, że są rentowni. 
Przeciętny bogacz odzyskiwał swoje pieniądze a często też zabierał te fałszywie wytworzone przez bankiera. A biedni złapani na banknoty, pozostali z nic nie znaczącym już wtedy banknotem. 

Bardziej obrazowo
Bank posiada 1000 kg złota. 500 kg złożyli bogaci, 500 kg biedni. Bankier wydał banknotów na 1000 kg uczciwie i 200 kg nieuczciwie, razem wg jego rachunków w skarbcu posiada 1200 kg złota. 
Przychodzą bogaci i zbierają powiedzmy 650 kg złota. W skarbcu jest teraz 350 kg metalu, a w obiegu jest banknotów na 550 kg. W miarę pobierania złota na końcu zostaną ludzie, którzy będą mieć banknoty na 200 kg złota, ale go nigdy nie dostaną.

Miej wiedzę i obserwuj
Zawsze poszkodowani są ci co są słabo wyedukowani i/lub informacja dociera do nich późno. Dlatego zachęcam Ciebie do edukacji finansowej, obserwowania świata i reagowania.

W obecnej sytuacji pada bank w Szwajcarii, w USA pada bank startupów. Akcje banków lecą w dół. Być może szykuje nam się kolejny transfer.

W następnej części opiszę wprowadzanie pieniędzy papierowych.
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+76

Współczesny system finansowy cz.8
9 5

6
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy Cz.8 - Chciwość bankierów
YOLO w wykonaniu bankierów

Polepszenie sytuacji mniej zamożnych
Pożyczania pieniędzy nie wymyślili bankierzy, lecz postanowili to wykorzystać na własną korzyść. Zauważyli, że ludzie pozostawiają kruszce i monety na wiele miesięcy.  Nigdy też nie zdarzyło się by duża ilość osób przyszła po swoje dobra. 
Postanowili, że mogą pożyczać pieniądze w ramach za odsetki. Chyba nie muszę wspominać, że dość wysokie. Bankierzy ryzykowali nie swoimi pieniędzmi, by uzyskiwać korzyści. A kto nie zapłaci to wiadomo, są dostępni bandyci co przekonają do zapłaty.
Takie działanie doprowadziło do tego, że opłaty za przechowywanie mogły być mniejsze. Mniej zamożni mogli pozwolić sobie na przechowywanie bezpiecznie swoich pieniędzy. Podobnie jak obecnie w Polsce, posiadamy darmowe konta, ponieważ banki zarabiają na kredytach. 
Jednak jeżeli myślisz, że robili to bezinteresownie to się mylisz. Im więcej mieli pieniędzy w swoim skarbcu tym więcej mogli pożyczyć.  Bogatych nie było dużo, za to wiele było mniej zamożnych. 1000 zł od jednej osoby to mniej niż 100 zł od 1000 osób. 

Chciwość nie zna granic
Udzielanie kredytów często bez wiedzy właścicieli bogactw to jedno. Bankierzy nauczeni doświadczeniem, że uchodzi im to na sucho. Poszli dalej, udzielali kredytów poprzez banknoty. Nie wydawali już monet lub metali, dawali potwierdzenie, iż określone dobra są w skarbcu. Banknoty też przestawały być luksusem bogatych osób, a posługiwali się nimi coraz częściej przeciętni ludzie. Przez co zaufanie do nich rosło. 
Bankierom żyło się lepiej niż ich najbogatszym klientom. Ci dawali im rzeczywiste dobra, chowali je do skarbców, a kredyty udzielali poprzez banknoty. Same plusy, bo nic nie znikało ze skarbca i więcej osób może jednocześnie przyjść odebrać ze skarbca pieniądze. 
Niektóre książki podają, że przez nieuwagę wcześniej czy później zauważał, że popełniał błąd w zapisach i gdyby wszyscy posiadający banknoty danego banku (czyli skarbca) przyszli to część odejdzie z niczym. A według większości ksiażek o tematyce ekonomicznej, mówi o celowym działaniu. 

Kreowanie pieniądza - robisz to źle
Choć banknoty nie były właściwymi pieniędzmi, to się nimi stały zgodnie z tym, że ludzie wierzyli w to, że za banknotem stoi właściwy pieniądz. Jak powiedział Kopernik, gorszy pieniadz wypiera lepszy. W tym wypadku banknoty wypierały monety i kruszce. Banki kreowały pieniądze poprzez wystawianie banknotow na większą ilość dóbr niż mieli w skarbcu. Jednocześnie bankierzy stawali się swego rodzaju celebrytami. Dla ludzi stawał się widoczny efekt inflacji, rosnące ceny. Widzieli też, że ten sąsiad co ledwie wiązał koniec z końcem posługuje się banknotami. 
Co sprytniejsi ogarnęli, że coś tu jest nie tak. Wyruszyli do banków po swoje dobra.  W skarbcach powoli zaczął hulać wiatr. Mądrzy bankierzy nagle mieli wyjazdy do innych miejscowości, nigdy nie wracając. Ci głupsi pozostali i to był ich błąd. Kiedy pierwsi dostali odmowę wypłaty, poszła lawina, iż w danym skarbcu nie ma pieniędzy. Bankier w najlepszym wypadku zawisł lub w zamieszaniu został zabity. Częściej kończyło się wymyślnymi torturami i upokorzeniem. 

Technika kreowania pieniędzy potrzebowała jeszcze wiele usprawnień, by osiągnąć aktualny poziom. 

To co stało się po masowych upadkach banków omówię w kolejnej części. Poruszę też aktualny do dziś efekt kreowania pieniędzy, jeden ze sposobów transferu bogactwa. 
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+69

Współczesny system finansowy cz.7
6 3 2

7
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy Cz.7 - Pierwsze banknoty
Nadmierne zaufanie do banków szkodzi.
Sytuacja
Jak wspomniałem w jednej z poprzednich części kupcy wprowadzali standard, akceptowane były kruszce. Rzadkie metale jak brąz, srebro i złoto. Nie wszędzie zdążyły się rozprzestrzenić monety, gdy już powstał jeden z elementów współczesnego systemu monetarnego - bank.

Bank - zasady działania
W czasach, gdy wszystko co posiadasz miałeś przy sobie, życie było bardzo niebezpieczne. Napady na kupców, a nawet zamożniejszych mieszkańców były częste. Ochrona leżała we własnym zakresem, a jak okradnięty przeżył to już było dobrze. Rzadko łapano przestępców. A czasem okazywali się nimi nawet właśni ochraniarze bogatych kupców. 
Wtedy wchodzi cały na biało bankier. Człowiek co oferował, że przetrzyma monety i kruszec we własnych dobrze zabezpieczonych skarbcach w zamian za drobną opłatę. 
Zasada była bardzo prosta, ktoś szedł z pieniędzmi w formie metalu lub monet, oddawał je w zaufane ręce i w zamian otrzymywał kwit z wypisem co zostało odddane, w jakiej wadze i ilości, kto składa i jest uprawniony do odbioru.

Pierwsze banknoty
Zanim ktoś się przyczepi, mówiąc banknoty nie mam teraz na myśli papierowych pieniędzy, te powstały później. Banknoty powstały dość szybko od powstania banków. W Polsce mamy ten plus, że nazwa banknoty oznacza ukryte od lat znaczenie. Jak wiadomo pierwszy człon to bank, druga część to nota. Nota oznacza zapis w rejestrze, w tym wypadku w banku. 
Pierwsze banknoty zaczęły powstawać już w pierwszych latach od powstania banków, kiedy to uczciwie dziedziczący nie mogli uzyskać zgromadzonych przez ich rodzinę majątku. Jak wspomniałem wyżej kwity złożenia depozytu miały wpisane, kto składa i może odebrać. Jeżeli umarli wszyscy co mogli odebrać to powstał problem. Zwykle przy tym opowiada się, że ludzie zaczęli pierwsze szturmy na banki. 
Banki reagując stwierdziły, że od terraz nie będzie wpisywane kto ma odebrać, a będzie na okaziciela. Kto przyniesie kwit ten dostanie to co jest zapisane na takim kwicie. 

Wygoda
Chwilę po tym jak wprowadzono takie działanie w bankach, banki coraz rzadziej były odwiedzane. Opłaty banki pobierały, więc przy złożeniu depozytu i przy odbiorze. O chciwości bankierów opowiem w kolejnej części, by tu nie mieszać. 
Powodem rzadszego odwiedzania banków było to, że zorientowano się, że nie trzeba już iść do banku wyciągnąć monety i przekazać je komuś innemu, a ten je wpłacał w tym samym albo innym banku. Teraz wystarczyło przekazać sam banknot. A nowy właściciel mógł go przekazać kolejnej osobie. Nierzadko raz wpłacony majątek u bankiera, był odbierany dopiero jak banknot stawał się coraz mniej czytelny. A nawet wtedy bank po prostu wystawiał nowy banknot. 
Wygoda zwyciężała wśród kupców i bogaczy, jednak mniej zamożni nadal posługiwali się kruszcem lub monetami. Powodem były opłaty bankowe. Złożenie jednej monety nie było opłacalne. 

Konsekwencje wygody
Wygoda banknotów pozwalała się szybko i bezpiecznie wymieniać. Jednak miało to też minusy, taki banknot mógł łatwo się zniszczyć. Jeżeli stososowano papier - mógł zamoknąć, jeżeli papirus - zblaść i stać się nieczytelny, jeżeli blaszki to mogły się odgiąć. Efektem mogło być utracenie całego majątku, który stał za takim banknotem. 
Drugą konsekwencją było po prostu zgubienie banknotu lub zgubienie. Łatwiej zgubić kilogram złota zapisany na banknocie niż wieziona ze sobą sztabka o tej wadze, a nawet monet.
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+56

Współczesny system finansowy cz.6
9 3 2

15
Seria ma na celu propagowanie wiedzy finansowej. Poprzednie części znajdziesz poprzez mój profil.

Współczesny system finansowy Cz.6 - Zasada działania inflacji
Skutek inflacji jest mylony z inflacją.

Inflacja
Zacznijmy od definicji inflacji, tej właściwej a nie której chcą Ci wmówić. Inflacja oznacza spadek wartości pieniądza, czyli tego co opisałem w części 5. Wzrost cen jest tylko efektem tego spadku. A wzrost jest opóźniony od spadku wartości pieniądza, ponieważ ludzie muszą się zorientować, że danego dobra jest więcej. 

Przedsiębiorca/Kupiec a wzrost cen
Pierwszymi z dołu hierarchii w systemie finansowym orientują się współcześnie przedsiębiorcy a kiedyś kupcy. Niestety działa tutaj chciwość. Btw nie traktujcie tego tak źle, bo cała ludzkość osiągnęła to co osiągnęła m.in. dzięki chciwości. Ty też nią się posługujesz chcąc sobie coś kupić. Chcesz to mieć.  Polecam książkę "Historia ludzkiej chciwości". 
Kupiec widząc, że klient ma więcej pieniędzy podwyższa swoje ceny. Efektem takich działań jest również to, że danego produktu nie wykupi jedna osoba. Niemniej taką zależność zauważono po 500+ jak i zaraz wzrosną ceny najmów jak rząd zacznie do nich dopłacać. 

Mechanizm inflacji
Wspomniałem definicję inflacji. Jednak warto byś poznał też sam mechanizm. Jeżeli masz powyżej 30 lat, pewnie wiesz co to waga szalkowa, jeżeli mniej wyszukaj sobie w google. Cały system ekonomiczny jest w równowadze, są drobne wahania, niemniej ostatecznie te ceny się wyrównują. Np. jeżeli w tym roku byłaby susza to ceny jedzenia by wzrosły, ale wróciły do starych cen kolejnego roku. Gdyby był urodzaj ceny by spadły. Oczywiście mowa o sytuacji bez zmiany ilości pieniędzy w obiegu. Po prostu raz danego towaru byłoby więcej, więc jest mniej warty, jeżeli jest go mniej niż zwykle to jest trudniejszy do zdobycia = więcej warty. 
Jeżeli dziś powstałaby awaria prądu w Twojej okolicy, tak 30km od Twojego miejsca życia i trwała 3 dni to : cena podstawowych produktów by wzrosła. Nie tylko dlatego, że trzeba ten chleb dowieźć spoza strefy awarii, ale też dalsze piekarnie zwykle nie produkują tyle chleba. Coś tam mogą więcej zrobić, ale nie zatrudnią nikogo dodatkowo lub nie kupią maszyn, jak awaria za chwile minie. Cena chleba wzrośnie nie tylko w strefie awarii, ale również w jej okolicach. Bo by wykarmić ludzi bez prądu a tym samym bez ich piekarni, ten towar musi tam być wysłany fizycznie. Przez co będzie go mniej dla stałych klientów spoza awarii. 

Kładąc na jednej szalce wagi 10 kg jabłek a po drugiej 40 zł waga jest wyrównana. To tylko przykład, więc nie patrz na to że u Ciebie jabłka to po 2 zł za kg. Teraz jeżeli jest nieurodzaj, jabłek jest mniej, cena wzrośnie. I nagle te 10kg będzie cięższe, czyli więcej warte niż to 40 zł, jabłka idą w dół. Nie ma równowagi, trzeba dorzucić np. 10 zł by waga się wyrównała. Odwrotnie jak jest urodzaj. Wszystko jest ok, jak pieniądza nie przybywa, bo ktoś zrezygnuje z jabłek, kupi mandarynki, które akurat w tym roku są tańsze. 

Kłopot powstaje, gdy pojawia się więcej pieniędzy w systemie finansowym, czyli ktoś produkuje lewe monety lub współcześnie drukuje pieniądze. Te 10 kg jabłek idzie w dół nie dlatego, że jest susza, a dlatego że pieniądz przestał tyle ważyć ile wcześniej. Działa to tak samo jak dla jabłek, mandarynek czy innych produktów - jest więcej, to jest mniej warte. Niby masz cały czas 1 zł w kieszeni, ale jednak nie do końca. Aby wyrównać wagę co w przypadku pieniądza troszkę trwa, aż ludzie się zorientują to trzeba dorzucać pieniędzy. A dlaczego to jest kłopot? Bo klient, czyli Ty czy ja nie możemy wybrać czegoś innego, bo pieniądz jest współnym elementem dla wszystkich towarów. 

Na wykresie znajduje się ilość dolara na świecie, im wyżej wskazuje wykres, tym mniej warty jest pieniądz.  A jeszcze niżej złotówki. 

W następnej części przedstawię, dlaczego powstały banknoty.
Współczesny system finansowy cz.6
Współczesny system finansowy cz.6
Obrazek zwinięty kliknij aby rozwinąć ▼
1000
1000
400
100
+63
0.12476205825806